Çalışma İzni Muafiyeti Başvuru Sistemi

Bilindiği  üzere,  yabancılara  verilecek  çalışma  izni  ve  çalışma  izni  muafiyetlerine  dair  iş  ve işlemleri  düzenleyen  6735  sayılı  Uluslararası  İşgücü  Kanunu  13/8/2016 tarihli  ve  29800  sayılı Resmi Gazetede  yayımlanarak  yürürlüğe  girmiş  olup,  ülkemizde  çalışmak isteyen  yabancılara ilişkin  çalışma izin talepleri bu Kanun ve diğer ilgili mevzuat kapsamında Bakanlığımızca değerlendirilmekte ve istemi uygun bulunanlara çalışma izni verilmektedir. Hâlihazırda  çalışma  izni  başvuruları  ilgili  mevzuat  hükümleri  çerçevesinde,  e-devlet  kapısı üzerinden ilgili üniversite/kurum/işveren tarafından elektronik ortamda çevrimiçi olarak yapılmaktadır. Mezkûr  Kanunun  “Çalışma  izni  muafiyeti”  başlıklı  13’üncü  maddesinin  birinci  fıkrasında:  “Çalışma izni muafiyeti kapsamında olan yabancılar, çalışma izni muafiyeti almak kaydıyla çalışabilir.” hükmü yer almakta, Kanunun  “Yönetmelik”  başlıklı  25’inci  maddesinin  birinci  fıkrasında:  “Bu Kanuna ilişkin; a) Çalışma izni ve çalışma izni muafiyeti başvuru şartları ve işlemleri ile bunların kapsam, tür ve süreleri, b) Çalışma izni muafiyeti kapsamında değerlendirilecek yabancılar ve çalışma alanları, … Bakanlıkça çıkarılan yönetmelikle düzenlenir.” hükümleri bulunmaktadır. 02.02.2022  tarih  ve  31738  sayılı  Resmi  Gazetede  yayımlanarak  yürürlüğe  giren  Uluslararası İşgücü  Kanunu  Uygulama  Yönetmeliğinin  48’inci  maddesinde  çalışma  izni  muafiyeti  kapsamında bulunan  yabancılar  belirlenmiştir.  Bununla  birlikte,  Yönetmeliğin  Geçici  ve  Son  Hükümler  başlıklı yedinci  bölümünde  bulunan  Geçici  Madde  1’in  ikinci  fıkrasının  (d)  bendi  uyarınca,  çalışma  izni muafiyetleri  teknik  çalışmalar  tamamlanıncaya  kadar  mevcut  uygulamalarda  olduğu  gibi  yürütüleceği öngörülmüştür. Bu kapsamda E-Muafiyet  (Yabancıların Çalışma  İzni Muafiyeti) sistemi şimdiye kadar olan  süreçte  uygulamaya  geçmediğinden,  çalışma  izni  muafiyeti  başvuruları  Genel  Müdürlüğümüzün yazılı  onayı  doğrultusunda  Göç  İdaresi  Başkanlığınca  ilgili  yabancılara  ikamet  izni  verilerek  süreç yürütülmüştür. Anılan Yönetmeliğinin 48’inci maddesinde çalışma izni muafiyeti kapsamında bulunan yabancılar belirlenmiştir. Buna göre özel kanunlarda yer alan hükümler ile yabancı ile işverenin diğer kanunlardan doğan yükümlülüklerinin saklı kalması kaydıyla; a) Bilimsel, kültürel ve sanatsal faaliyetler kapsamında çalışacak yabancılar bir aya kadar, b) Türkiye’den ihraç edilen ya da Türkiye’ye ithal edilen mal ve hizmetlerin kullanılmasına ilişkin eğitim  amacıyla  veya  Türkiye’ye ithal  edilen  makine  ve teçhizatın  montajı,  bakım  ve  onarımı, kullanımına ilişkin eğitiminin  verilmesi  veya teçhizatı teslim almak  veya Türkiye’de arızalanan araçların tamiri amacıyla gelecek yabancılar toplam üç aya kadar, c) Sınırötesi hizmet sunucusu yabancılar üç aya kadar, ç)  6102  sayılı  Kanuna  göre  kurulmuş  anonim  şirketlerin  Türkiye’de  ikamet  etmeyen  yönetim kurulu üyeleri ve diğer şirketlerin yönetici sıfatı olmayan ortakları ile bu şirketlerde ortak olmayıp en üst seviyede temsil ve ilzama yetkili olan Türkiye’de çalışacak yabancılar üç aya kadar, d)  Yurtdışında  yerleşik  olup  İçişleri  veya  Dışişleri  Bakanlığınca  Türk  soylu  olduğu bildirilenlerden Türkiye’de çalışacaklar üç aya kadar, e) Sportif faaliyetler kapsamında çalışacak yabancılar dört aya kadar,

f) Türk  üniversiteleri ile  yabancı  ülkelerdeki  üniversiteler  arasında  yapılmış  ve  Yükseköğretim Kurulunca onaylanmış öğrenci değişim programları kapsamında staj yapacak yabancılar dört aya kadar, g) Genel Müdürlükçe belirlenen mevsimlik tarım ve hayvancılık işlerinde çalışacak yabancılar altı aya kadar, ğ) Belgeli turizm işletmelerinin sınırları dışında  faaliyette bulunacak  fuar ve sirklerde çalışacak yabancılar altı aya kadar, h)  Ekonomik,  sosyo-kültürel  ve  teknolojik  alanlar  ile  eğitim  konularında  Türkiye’ye  önemli hizmet ve katkı sağlayabilecekleri ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca bildirilen yabancılar altı aya kadar, ı) Tur operatörü temsilcisi olarak çalışacak yabancılar sekiz aya kadar, i)  Genel  Müdürlükçe  uygun  görülen  uluslararası  stajyer  öğrenci  değişimi,  yeni  mezun  stajyer değişimi veya gençlik değişimi programları kapsamında staj yapacak yabancılar on iki aya kadar, j)  Üniversiteler  ile  kamu  kurum  ve  kuruluşlarına  araştırma  yapmak  veya  bilgi  ve  görgülerini artırmak amacıyla gelen yabancılar eğitim süresiyle sınırlı olmak kaydıyla ve her halükarda iki yıla kadar, k) Gençlik ve Spor Bakanlığı veya Türkiye Futbol Federasyonunun uygun görüşü olması kaydıyla spor  meşruhatlı  vize  ile  Türkiye’ye  gelen  profesyonel  yabancı  sporcu  ve  antrenörler  ile  spor hekimi, spor fizyoterapisti, spor mekanisyeni, spor masözü veya masörü ve benzeri spor elemanı yabancılar spor federasyonları ve spor kulüpleri ile olan sözleşmeleri süresince, l)  Gemiadamlarının  Eğitim,  Belgelendirme  ve  Vardiya  Standartları  Hakkında  Uluslararası Sözleşme’nin  I/10  Kuralına  göre  devletlerle  yapılan  ikili  protokoller  gereği,  ilgili  idareden Uygunluk Onayı Belgesi almış Türk Uluslararası Gemi Siciline  kayıtlı  ve  kabotaj  hattı  dışında çalışan gemilerde görev yapan yabancı gemiadamları iş veya hizmet sözleşmesi süresince, m)  Türkiye  Avrupa  Birliği  Mali  İşbirliği  Programları  kapsamında  yürütülen  program  veya projelerde görevlendirilen yabancılar görevleri süresince, n) Türkiye’de  bir  örgün  öğretim  programına  kayıtlı  yabancı  öğrencilerden ilgili mevzuat  gereği mesleki  eğitim  kapsamında  bir  işveren  yanında  staj  yapması  zorunlu  olanlar  zorunlu  staj süresince, o)  Yabancı  ülkelerin  Türkiye’deki  diplomatik  ve  konsüler temsilciliklerinin  bağlı  birimi  olarak faaliyet gösteren okullarda, kültür kurumlarında ve din kurumlarında görevli yabancılar görevleri süresince, ö)  Yabancı  ülkelerin  Türkiye’deki  diplomatik  ve  konsüler  temsilciliklerinde  diplomatik  kadro üyesi, konsolosluk memuru, idari ve teknik kadro üyesi ve konsolosluk hizmetlisi, Türkiye’deki uluslararası  kuruluşlarda  uluslararası  memur  ve  idari  ve  teknik  personel  olarak  görev  yapan kişilerin özel hizmetinde çalışan yabancılar iş veya hizmet sözleşmeleri süresince, p) Milli Savunma Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren askeri fabrika ve tersaneler ile Makina ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketi bünyesinde çalışacak yabancılar iş veya hizmet sözleşmeleri süresince, r)  18/6/2017  tarihli  ve  7034  sayılı  Türk-Japon  Bilim  ve  Teknoloji  Üniversitesinin  Kuruluşu Hakkında  Kanunla  kurulan  Türk-Japon  Bilim  ve  Teknoloji  Üniversitesi  bünyesinde  çalışacak yabancı uyruklu personel, araştırmacı veya yöneticiler iş sözleşmeleri süresince, s)  26/4/2014  tarihli  ve  28983  sayılı  Resmî  Gazete’de  yayımlanan  Tıpta  ve  Diş  Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği uyarınca uzmanlık eğitimi alan yabancılar eğitimleri süresince, çalışma izni muafiyeti kapsamında değerlendirilmektedir. Mezkûr  Yönetmeliğin  “Çalışma  izni  muafiyeti  başvurusu”  başlıklı  49’uncu  maddesinin  ikinci fıkrasında  “Çalışma izni muafiyeti başvuruları yabancı tarafından yurt içinde sistem üzerinden Bakanlığa, yurt dışında yabancının vatandaşı olduğu veya yasal olarak bulunduğu ülkedeki Türk dış temsilciliğine yapılır. Türk dış temsilciliğine yapılan başvurular sistem üzerinden Bakanlığa iletilir.”

ibaresi yer almaktadır. 

Yine aynı maddede “48 inci maddenin birinci fıkrasının (o) ve (ö) bentlerinde yer alan yabancılar bakımından; a) Çalışma izni muafiyeti başvuruları Dışişleri Bakanlığına yapılır ve Dışişleri Bakanlığınca uygun görülen başvurular Bakanlığa iletilir.” hükmü bulunmaktadır. Yönetmeliğin  “Çalışma  izni  muafiyeti  başvurusunun  değerlendirilmesi”  başlıklı  50’nci maddesinde: “(1) Çalışma izni muafiyeti başvuruları, başvuruya dair bilgi ve belgelerin tam olması ve yabancının muafiyet kapsamında olduğunun tespit edilmesi kaydıyla olumlu değerlendirilir, ihtiyaç duyulması halinde ilgili mercilerin görüşleri alınır. (2) Üç ay veya daha uzun süre için yapılan çalışma izni muafiyeti başvuruları Bakanlıkça değerlendirilir. Başvurusu olumlu değerlendirilen yabancılara çalışma izni muafiyeti belgesi düzenlenir. (3) Üç aya kadar talep edilen çalışma izni muafiyeti başvuruları; a) Yurtiçinden yapılması halinde Bakanlıkça, b) Yurtdışından yapılması halinde Türk dış temsilciliğince, değerlendirilir…” hükümleri bulunmaktadır. Bununla  birlikte,  Yönetmeliğin  Geçici  ve  Son  Hükümler  başlıklı  yedinci  bölümünde  bulunan Geçici  Madde  1’in  ikinci  fıkrasının  (d)  bendi  uyarınca,  çalışma  izni  muafiyetleri  teknik  çalışmalar tamamlanıncaya  kadar  mevcut  uygulamalarda  olduğu  gibi  yürütüleceği  öngörülmüştür.  Bu  kapsamda E-Muafiyet  (Yabancıların  Çalışma  İzni  Muafiyeti)  sistemi  şimdiye  kadar  olan  süreçte  uygulamaya geçmediğinden, çalışma izni muafiyeti başvuruları Genel Müdürlüğümüzün yazılı onayı doğrultusunda Göç İdaresi Başkanlığınca ilgili yabancılara ikamet izni verilerek süreç yürütülmüştür. Bakanlığımız  tarafından  yürütülen  teknik  çalışmaları  tamamlanan  “Çalışma  İzni  Muafiyeti Başvuru Sistemi” 01.10.2022 tarihi itibarıyla kullanıma açılacaktır. Bu kapsamda anılan Yönetmeliğin 48  inci  maddesinde  sıralanan  ve  yukarıda  da  açıklanmakta  olan  çalışma  izni  muafiyetlerine ilişkin başvurular https://emuafiyet.csgb.gov.tr adresinden çevrimiçi olarak alınmaya başlanacaktır.  Uluslararası ve Geçici Koruma kapsamındaki yabancıların mevsimlik tarım ve hayvancılık işleri için  yapacağı  çalışma  izni  muafiyeti  başvuruları  ise  mevcut  uygulamada  olduğu  gibi  ilgili  Valilikler üzerinden alınmaya devam edilecektir. Çalışma  izni  muafiyeti  başvurularında  talep  sahibi  yabancıya  ait  en  az  altı  (6)  ay  geçerlilik süresine  sahip  pasaportun  bulunması  gerekmekte  olup  yurt  içinden  çalışma  izni  muafiyeti  başvurusu yapacak yabancıların (ulusal kimlik belgeleri ile ülkemize giriş yapabilen yabancılar dahil) ülkemize pasaportlarıyla giriş yapmaları gerekmektedir. Yurt  içinden  yapılacak  çalışma  izni  muafiyeti başvuruları,  vize  veya  vize  muafiyeti  süresinin  aşılmaması  kaydıyla  yabancının  Türkiye’ye  giriş tarihinden itibaren en geç otuz (30) gün içinde yapılabilecektir Bu  kapsamda ilgili mevzuat  gereğince  yabancılara ilişkin çalışma izni muafiyeti  başvurularının alınması,  değerlendirilmesi  ve  sonuçlandırılmasına  yönelik  01.10.2022 tarihi itibarıyla  uygulamaya geçilecek  olan  yeni  süreç  hakkında ilgili  birimlerinize  gerekli  bilgilendirmelerin  yapılması  ve Çalışma İzni Muafiyeti Başvuru Sisteminin duyurulması hususunda bilgilerini ve gereğini arz ve rica ederim.